PERANAN BELIA IRANUN DALAM EKONOMI DI SABAH

Masyarakat Iranun di Kota Belud dan Tungku secara tradisional terlibat dalam sektor pertanian dan perikanan. Mereka mengusahakan tanaman padi, kelapa, dan hasil pertanian lain, serta menangkap ikan di perairan tempatan.​

1. Penglibatan Belia Iranun dalam Ekonomi Moden

Walaupun data kuantitatif secara spesifik mengenai penglibatan belia Iranun dalam ekonomi moden di Kota Belud dan Tungku sukar diperoleh, terdapat beberapa inisiatif dan program yang menunjukkan peranan mereka:​

• Program Latihan Kemahiran: Kerajaan Sabah melalui pelbagai agensi telah melaksanakan program latihan kemahiran untuk belia, termasuk komuniti Iranun, dalam bidang seperti keusahawanan, teknologi maklumat, dan pelancongan. Saya pernah menjadi tenaga pengajar tajaan JPSM bagi beberapa kursus kemahiran secara online (Semasa PKP), penyertaan belia Iranun ketika itu masih ditahap yang agak sedikit namun saya yakin pada ketika ini ramai belia Iranun yang mula mendapatkan kemahiran dibeberapa agensi berkaitan.​

• Keusahawanan: Beberapa belia Iranun telah memulakan perniagaan kecil dan sederhana dalam sektor seperti makanan dan minuman, kraftangan, dan perkhidmatan pelancongan. Contohnya, mereka menghasilkan dan memasarkan produk makanan tradisional Iranun ke pasaran tempatan dan luar negeri. Saya juga berbangga bila mana ada belia Iranun yang bergiat dalam perniagaan samada skala kecil atau besar.​

2. Cabaran dan Peluang

Belia Iranun menghadapi cabaran seperti akses terhad kepada modal dan pasaran, serta keperluan untuk meningkatkan kemahiran dalam teknologi moden. Namun, saya yakin dengan sokongan kerajaan dan organisasi bukan kerajaan, terdapat peluang untuk mereka meningkatkan penglibatan dalam ekonomi melalui:​

• Pendidikan dan Latihan: Meningkatkan akses kepada pendidikan tinggi dan latihan kemahiran dalam bidang yang relevan dengan keperluan pasaran.​

• Teknologi Digital: Menggalakkan penggunaan teknologi digital dalam perniagaan untuk mencapai pasaran yang lebih luas.​

• Rangkaian dan Kerjasama: Membina rangkaian dengan usahawan lain dan menyertai persatuan perniagaan untuk berkongsi pengetahuan dan sumber.​

Walaupun data spesifik mengenai peranan belia Iranun dalam ekonomi di Kota Belud dan Tungku adalah terhad, terdapat bukti "anekdot" bahawa mereka semakin terlibat dalam pelbagai sektor ekonomi moden. Dengan sokongan berterusan dalam bentuk pendidikan, latihan, dan akses kepada sumber, belia Iranun berpotensi untuk memainkan peranan yang lebih signifikan dalam pembangunan ekonomi tempatan.

Read more...

Peranan Wanita Iranun dalam Ekonomi Keluarga

Dalam sesebuah masyarakat, wanita sering memainkan peranan penting dalam membentuk kestabilan ekonomi keluarga. Bagi masyarakat Iranun di Sabah, peranan wanita bukan sekadar terbatas kepada tugas domestik, malah mereka turut aktif dalam pelbagai sektor ekonomi, sama ada secara langsung atau tidak langsung. Seiring dengan perubahan zaman, wanita Iranun semakin menonjol dalam bidang perniagaan, pendidikan, dan pekerjaan profesional, menjadikan mereka sebagai tonggak utama dalam memastikan kelangsungan ekonomi keluarga dan komuniti.

Peranan Tradisional Wanita Iranun dalam Ekonomi

Sejak dahulu lagi, wanita Iranun telah terlibat dalam kegiatan ekonomi yang menyokong kelangsungan hidup keluarga mereka. Mereka membantu dalam sektor pertanian, perikanan, dan kraftangan, selain turut mengurus hasil jualan di pasar atau secara pertukaran barangan dengan masyarakat sekitar.

1. Pertanian dan Perikanan

   • Wanita Iranun sering membantu dalam kerja-kerja pertanian seperti menanam padi, sayur-sayuran, dan tanaman lain untuk kegunaan harian.
   • Mereka juga terlibat dalam pemprosesan hasil laut, seperti membuat ikan kering dan belacan, yang menjadi sumber pendapatan tambahan keluarga.

2. Perniagaan Kecil-kecilan

• Sejak sekian lama, wanita Iranun aktif berniaga di pasar dengan menjual hasil pertanian dan makanan tradisional.
• Mereka juga menghasilkan kain tenunan dan barangan kraf tangan yang mempunyai nilai tinggi dalam pasaran tempatan dan luar.

Peranan Moden Wanita Iranun dalam Ekonomi

Dengan perkembangan ekonomi dan pendidikan, wanita Iranun kini semakin menonjol dalam pelbagai bidang ekonomi. Mereka bukan sahaja membantu dari aspek kewangan keluarga, malah ada yang menjadi pemimpin dalam sektor perniagaan dan profesional.

1. Pendidikan sebagai Asas Keusahawanan

• Pendidikan yang lebih baik membolehkan wanita Iranun mempelajari kemahiran keusahawanan dan mengembangkan perniagaan sendiri.
• Ramai wanita Iranun kini menjadi guru, pensyarah, dan tenaga kerja profesional yang menyumbang kepada ekonomi keluarga.

2. Keusahawanan dalam Pelbagai Bidang

   • Wanita Iranun kini menjalankan perniagaan dalam pelbagai sektor seperti:
     • Pelancongan: Mengendalikan homestay, agensi pelancongan, dan produk kraf tempatan.
     • Restoran & Makanan: Mengusahakan restoran dan katering dengan menu khas tradisional Iranun.
     • Perniagaan Digital & ICT: Memanfaatkan platform e-dagang untuk menjual produk secara dalam talian.
     • Konsultan & Perkhidmatan Profesional: Terlibat dalam perkhidmatan guaman, kewangan, dan perundingan.

3. Wanita Iranun sebagai Penyumbang Kewangan Keluarga

   • Dengan peningkatan pendapatan hasil perniagaan dan pekerjaan profesional, wanita Iranun membantu dalam perbelanjaan keluarga seperti pendidikan anak-anak dan perbelanjaan rumah tangga.
   • Mereka juga terlibat dalam simpanan dan pelaburan untuk masa depan keluarga.

Cabaran yang Dihadapi oleh Wanita Iranun

Walaupun wanita Iranun semakin maju dalam bidang ekonomi, mereka masih berhadapan dengan pelbagai cabaran, antaranya:

1. Akses kepada Modal dan Sumber Kewangan

   • Ramai wanita Iranun menghadapi kesukaran mendapatkan modal untuk mengembangkan perniagaan mereka.

2. Persaingan dalam Pasaran

   • Dengan persaingan dalam sektor perniagaan yang semakin sengit, wanita Iranun perlu sentiasa meningkatkan kemahiran dan strategi pemasaran mereka.

3. Cabaran dalam Mengimbangi Kerjaya dan Keluarga

   • Wanita yang bekerja dan berniaga sering menghadapi cabaran dalam membahagikan masa antara urusan keluarga dan kerjaya.

Bagi memastikan wanita Iranun terus maju dalam bidang ekonomi, beberapa langkah boleh diambil:

1. Pendidikan dan Latihan Keusahawanan

   • Pihak kerajaan dan NGO boleh menyediakan lebih banyak kursus keusahawanan dan latihan kemahiran bagi wanita Iranun.

2. Akses kepada Dana dan Pinjaman

   • Skim bantuan dan pinjaman mikro perlu diperluaskan untuk menyokong perniagaan wanita Iranun.

3. Jaringan dan Kerjasama

   • Wanita Iranun perlu membina rangkaian perniagaan yang lebih kukuh dengan usahawan lain bagi meningkatkan peluang kejayaan.

Wanita Iranun memainkan peranan yang amat penting dalam ekonomi keluarga dan masyarakat. Daripada sektor tradisional seperti pertanian dan perikanan kepada bidang moden seperti perniagaan dan profesional, mereka terus menyumbang kepada pertumbuhan ekonomi. 

Walaupun berhadapan dengan cabaran, wanita Iranun berpotensi untuk lebih maju sekiranya diberikan peluang dan sokongan yang mencukupi. Dengan peningkatan pendidikan, akses kepada modal, serta latihan keusahawanan, masa depan wanita Iranun dalam ekonomi akan terus berkembang dan membawa manfaat kepada komuniti secara keseluruhan.

Read more...

Bagaimana Iranun Boleh Berdaya Saing dalam Dunia Perniagaan?

 

Masyarakat Iranun terkenal dengan kepakaran dalam bidang maritim dan pertanian. Namun, dengan perkembangan ekonomi dan globalisasi, terdapat keperluan untuk meningkatkan daya saing mereka dalam dunia perniagaan moden. Beberapa strategi dan pendekatan yang boleh diambil oleh masyarakat Iranun untuk berdaya saing dalam sektor perniagaan.

1. Memahami Latar Belakang Ekonomi Masyarakat Iranun

Masyarakat Iranun di Sabah telah lama terlibat dalam aktiviti ekonomi tradisional seperti perikanan dan pertanian. Kepakaran mereka dalam bidang ini telah menjadi asas ekonomi komuniti mereka. Namun, dengan perubahan ekonomi global, terdapat keperluan untuk menceburi sektor perniagaan yang lebih luas dan moden.

2. Pendidikan dan Latihan Keusahawanan

Pendidikan adalah kunci utama dalam meningkatkan daya saing dalam perniagaan. Masyarakat Iranun perlu diberikan akses kepada pendidikan formal dan latihan keusahawanan. Program latihan yang menekankan kemahiran perniagaan, pengurusan, dan teknologi boleh membantu mereka memahami dinamika perniagaan moden. Kerjasama dengan institusi pendidikan tinggi dan agensi kerajaan boleh menyediakan platform untuk latihan ini.

3. Akses kepada Pembiayaan

Salah satu cabaran utama bagi usahawan adalah akses kepada pembiayaan. Masyarakat Iranun perlu diberi maklumat dan bimbingan mengenai sumber pembiayaan yang tersedia, seperti pinjaman perniagaan, geran kerajaan, dan skim mikro kredit. Bank Rakyat, sebagai contoh, telah melaksanakan program seperti 'Santai Namun Sampai' yang bertujuan untuk meningkatkan penyertaan usahawan tempatan dalam sektor perniagaan.

 

4. Pembangunan Infrastruktur dan Teknologi

Akses kepada infrastruktur yang baik dan teknologi moden adalah penting untuk meningkatkan daya saing. Pelaburan dalam teknologi maklumat dan komunikasi (ICT) boleh membuka peluang perniagaan dalam talian dan e-dagang. Selain itu, pembangunan infrastruktur fizikal seperti jalan raya dan kemudahan logistik akan memudahkan pergerakan barang dan perkhidmatan.

5. Pemasaran dan Jaringan Perniagaan

Usahawan Iranun perlu membina jaringan perniagaan yang kukuh dan strategi pemasaran yang efektif. Penglibatan dalam pameran perniagaan, persidangan, dan persatuan industri boleh membantu mereka membina hubungan dan mendapatkan maklumat terkini mengenai trend pasaran. Selain itu, penggunaan media sosial dan platform digital boleh meningkatkan jangkauan pemasaran mereka.

6. Pembangunan Produk dan Inova

Untuk bersaing dalam pasaran yang kompetitif, inovasi dalam produk dan perkhidmatan adalah penting. Masyarakat Iranun boleh memanfaatkan warisan budaya mereka dalam menghasilkan produk unik yang mempunyai nilai tambah. Sebagai contoh, hasil tenunan tradisional seperti 'Sambitan' yang dihasilkan oleh masyarakat Iranun di Kampung Rampayan Laut boleh dipasarkan sebagai produk kraf tangan premium.

7. Sokongan dan Dasar Kerajaan

Kerajaan memainkan peranan penting dalam menyediakan persekitaran yang kondusif untuk perniagaan. Pelaksanaan dasar afirmatif dan program sokongan seperti Dasar Ekonomi Baru (DEB) bertujuan untuk mengurangkan jurang ketidakseimbangan ekonomi antara kumpulan etnik di Malaysia.

Selain itu, program pembangunan inklusif yang menekankan penglibatan semua lapisan masyarakat dalam aktiviti ekonomi perlu diteruskan.

8. Penglibatan dalam Industri Pelancongan

Sabah merupakan destinasi pelancongan yang popular, dengan jumlah kedatangan pelancong yang tinggi. Masyarakat Iranun boleh memanfaatkan peluang ini dengan terlibat dalam industri pelancongan, seperti menyediakan perkhidmatan homestay, pemandu pelancong, dan menjual produk kraf tangan. Acara seperti 'Tamu Besar' yang menarik ramai pelancong boleh dijadikan platform untuk mempromosikan budaya dan produk Iranun.

9. Pengukuhan Institusi Komuniti

Penubuhan koperasi dan persatuan perniagaan dalam kalangan masyarakat Iranun boleh membantu dalam pengumpulan sumber dan sokongan sesama ahli. Institusi ini boleh berperanan dalam memberikan latihan, akses kepada pembiayaan, dan platform untuk berkongsi pengalaman dan pengetahuan.

10. Penyelidikan dan Pembangunan (R&D)

Pelaburan dalam penyelidikan dan pembangunan boleh membantu usahawan Iranun memahami keperluan pasaran dan mengembangkan produk yang memenuhi permintaan semasa. Kerjasama dengan institusi penyelidikan dan universiti boleh membuka peluang untuk inovasi dan peningkatan kualiti produk.

Untuk meningkatkan daya saing dalam dunia perniagaan, masyarakat Iranun perlu mengambil pendekatan holistik yang merangkumi pendidikan, akses kepada pembiayaan, pembangunan infrastruktur, pemasaran, inovasi, sokongan kerajaan, penglibatan dalam industri pelancongan, pengukuhan institusi komuniti, dan pelaburan dalam R&D. 

Selain itu, pemimpin Iranun juga perlu memainkan peranan penting dengan menjadi "Jambatan" untuk masyarakat iranun mengakses segala kemudahan berkaitan perniagaan. Peranan pemimpin itu bukan sahaja pada Politik bahkan merangkumi aspek kehidupan pengikutnya. Dengan strategi yang komprehensif dan sokongan daripada pelbagai pihak, masyarakat Iranun berpotensi untuk mencapai kejayaan dalam sektor perniagaan moden.

Read more...